Prawidłowe żywienie dzieci w wieku 1 – 3 lata

Tekst: Mar­ty­na Ludwiniak
Zdję­cia: Vers-24

Odpo­wied­nie żywie­nie dzie­ci w pierw­szych latach życia zapew­nia im pra­wi­dło­wy roz­wój fizycz­ny i umy­sło­wy, zapo­bie­ga roz­wo­jo­wi cho­rób wie­ku dzie­cię­ce­go oraz zmniej­sza ryzy­ko roz­wo­ju cho­rób die­to­za­leż­nych w póź­niej­szych latach życia. Pra­wi­dło­wo zbi­lan­so­wa­na die­ta powin­na dostar­czać dzie­ciom odpo­wied­nią ilość ener­gii oraz wszyst­kie nie­zbęd­ne skład­ni­ki odżyw­cze.  W wie­ku 1 – 3 lat kształ­to­wa­nie są nawy­ki żywie­nio­we, zarów­no te pozy­tyw­ne, jak i nega­tyw­ne. Nale­ży zatem zwra­cać szcze­gól­ną uwa­gę na czę­sto­tli­wość spo­ży­wa­nia posił­ków oraz dobór pro­duk­tów w die­cie dziec­ka, ich war­tość ener­ge­tycz­ną i odżyw­czą. Opty­mal­na licz­ba posił­ków to 4 – 5, w tym 3 pod­sta­wo­we oraz 1 – 2 uzu­peł­nia­ją­ce. Według obo­wią­zu­ją­cych norm zapo­trze­bo­wa­nie na ener­gię wyno­si ok. 83 kcal na kilo­gram masy cia­ła. Waż­na jest odpo­wied­nia podaż wap­nia, któ­ra powin­na wyno­sić 700 mg na dzień. Jako głów­ne źró­dło pły­nów nale­ży poda­wać dobrej jako­ści wodę, nato­miast uni­kać sło­dzo­nych i gazo­wa­nych napojów.

Codzien­na die­ta dziec­ka powin­na zawie­rać pro­duk­ty z nastę­pu­ją­cych grup żywności:

1. Produkty białkowe: 4 – 5 porcji
Mleko i produkty mleczne (3 porcje)

Zawie­ra­ją łatwo przy­swa­jal­ne biał­ko oraz wapń, któ­ry jest skład­ni­kiem zdro­wych kości i zębów. Jeśli dziec­ko źle tole­ru­je mle­ko, moż­na spró­bo­wać podać mu jogurt oraz kefir, któ­re mają mniej lak­to­zy. Naj­lep­szym wśród jogur­tów jest jogurt natu­ral­ny, któ­ry nie zawie­ra dodat­ku cukrów. Moż­na go poda­wać ze świe­ży­mi owo­ca­mi oraz z dodat­kiem mio­du lub
nie­sło­dzo­ne­go dże­mu. Pole­ca­ny jest rów­nież ser żół­ty i biały.
1 por­cja mle­ka i pro­duk­tów mlecz­nych to:

• 1 szklan­ka mle­ka (2 – 3,2% tłuszczu)
• 1 pla­ster żół­te­go sera
• ½ szklan­ki jogur­tu naturalnego

Pra­wi­dło­we żywie­nie dzie­ci w wie­ku 1 – 3 lata

Mięso, drób, ryby i jaja: 1 – 2 porcje 

Mię­so w die­cie dziec­ka powin­no być naj­wyż­szej jako­ści, lek­ko­straw­ne i boga­te w biał­ko. Jest ono boga­tym źró­dłem żela­za, wita­min z gru­py B (B1, B12) oraz cyn­ku. Nato­miast mię­so ryb dostar­cza do orga­ni­zmu dziec­ka nie­na­sy­co­ne kwa­sy tłusz­czo­we. Zale­ce­nia poda­ją, że powin­ni­śmy je poda­wać 1 ‑2 razy w tygo­dniu. Popu­lar­nym spo­so­bem przy­rzą­dza­nia mię­sa jest pie­cze­nie, dzię­ki któ­re­mu może­my wyko­rzy­stać upie­czo­ne mię­so jako wędli­nę pod­czas kom­po­no­wa­nia kana­pek. Jaja nale­ży poda­wać w for­mie goto­wa­nej (na mięk­ko lub twar­do), a tak­że w for­mie jajecz­ni­cy. Mak­sy­mal­na ilość jajek to 3 – 4 jaja na tydzień.
1 por­cja mię­sa, dro­biu, ryby lub jaja to:
Cien­ki pla­ster pie­czo­ne­go scha­bu, ryby
½ jaja
1 pla­ster wędliny

Pra­wi­dło­we żywie­nie dzie­ci w wie­ku 1 – 3 lata

2. Produkty zbożowe: 5 porcji

Pro­duk­ty zbo­żo­we są dosko­na­łym źró­dłem błon­ni­ka, wita­min z gru­py B oraz skład­ni­ków mine­ral­nych, mię­dzy inny­mi magne­zu, wap­nia, fos­fo­ru i sele­nu. Ze wzglę­du na znacz­ną ilość błon­ni­ka, któ­ry w nad­mia­rze może powo­do­wać bóle brzu­cha, dzie­ci powin­ny jeść zarów­no pie­czy­wo jasne, jak i ciem­ne oraz róż­ne­go rodza­ju kasze: drob­no­ziar­ni­ste i gru­bo­ziar­ni­ste. Wybie­ra­jąc maka­ron lub ryż decy­duj­my się na peł­no­ziar­ni­ste pro­duk­ty. Mak­sy­mal­na ilość błon­ni­ka, któ­ra powin­na być dostar­czo­na wraz z die­tą waha się w gra­ni­cach 10 ‑14 gra­mów na dobę.
1 por­cja pro­duk­tów zbo­żo­wych to:

• ½ buł­ki pszen­nej lub pełnoziarnistej
• ½ szklan­ki pła­tów zbożowych
• 1 krom­ka chle­ba jasne­go lub pełnoziarnistego
• 2 – 3 łyż­ki ugo­to­wa­nej kaszy, ryżu lub makaronu

3. Warzywa: 5 porcji

Jed­no z cen­niej­szych źró­deł wita­min (Wita­mi­na C, beta karo­ten, wita­mi­ny z gru­py B) oraz mine­ra­łów (magnez, wapń, potas, cynk, miedź, żela­zo). Zawie­ra­ją duże ilo­ści błon­ni­ka pokar­mo­we­go. Powin­ny sta­no­wić pierw­sze danie (zupy) oraz być dodat­kiem do dania dru­gie­go – sałat­ki i surów­ki. Świe­że warzy­wa są tak­że dosko­na­łym dodat­kiem do kana­pek. Die­ta dziec­ka powin­na zawie­rać warzy­wa z każ­dej gru­py – czer­wo­ne, zie­lo­ne, bia­łe oraz żół­to-poma­rań­czo­we. Wśród warzyw czer­wo­nych powin­ny domi­no­wać: bura­ki, pomi­do­ry, papry­ka oraz rzod­kiew­ka; bia­łych: pie­trusz­ka, kala­fior, por; zie­lo­nych: bro­ku­ły, cuki­nia, szczy­pior, szpi­nak, bruk­sel­ka; żół­to-poma­rań­czo­wych: mar­chew, dynia, kabaczek.

1 por­cja warzyw to:

• 2 łyż­ki star­tej marchewki
• 2 łyż­ki kukurydzy
• 1 ziem­niak
• ½ małej papryki
• 1 – 2 łyż­ki goto­wa­nych buraków
• 1 ziem­niak

Pra­wi­dło­we żywie­nie dzie­ci w wie­ku 1 – 3 lata

4. Owoce: 4 porcje

Są dobrym źró­dłem wita­min (Wita­mi­na C, beta karo­ten) i błon­ni­ka pokar­mo­we­go, a tak­że cukrów pro­stych, dwu­cu­krów oraz wie­lo­cu­krów. Pier­wiast­ki zawar­te w owo­cach to mię­dzy inny­mi: żela­zo, cynk, magnez i potas. Owo­ce zawie­ra­ją natu­ral­ne cukry: glu­ko­zę, fruk­to­zę oraz sacha­ro­zę. Poda­jąc dziec­ku owo­ce, nale­ży zacho­wać szcze­gól­ną ostroż­ność, bowiem nie­któ­re z nich mogą wywo­łać aler­gię, na przy­kład tru­skaw­ki, mali­ny czy owo­ce cytrusowe.
1 por­cja owo­ców to:

• mała brzo­skwi­nia
• ½ bana­na
• 1 jabł­ko
• 1 grusz­ka
• ½ szklan­ki jagód lub malin

5. Tłuszcze: 1 – 2 porcje

Sta­no­wią nie­zbęd­ny skład­nik dla pra­wi­dło­we­go roz­wo­ju dziec­ka. Są źró­dłem wita­min roz­pusz­czal­nych w tłusz­czach (A, D, E, K) oraz jed­no­nie­na­sy­co­nych i wie­lo­nie­na­sy­co­nych kwa­sów tłusz­czo­wych. Tłuszcz dostar­cza­ny jest w die­cie dziec­ka wraz z taki­mi pro­duk­ta­mi jak: mię­so, ryby, jaja (żółt­ko), ole­je roślin­ne, oli­wa z oli­wek, masło, mle­ko, jogur­ty, sery. Do sma­że­nia nale­ży uży­wać ole­ju rze­pa­ko­we­go oraz oli­wę z oli­wek, nato­miast do sała­tek dobrze spraw­dzi się olej z pestek wino­gron, czy olej sło­necz­ni­ko­wy. Nale­ży pamię­tać, aby restryk­cyj­nie nie ogra­ni­czać poda­ży tłusz­czu w die­cie dziec­ka (szcze­gól­nie bez wcze­śniej­szej kon­sul­ta­cji medycz­nej i die­te­tycz­nej), ponie­waż może to wpły­nąć nie­ko­rzyst­nie na ich rozwój.
1 por­cja tłusz­czu to:

• 1 łyżecz­ka masła
• 1 łyżecz­ka oli­wy z oli­wek lub ole­ju rzepakowego

6. Płyny

Dla dzie­ci w wie­ku 1 – 3 lat zapo­trze­bo­wa­nie na pły­ny wyno­si oko­ło 1,3 litra na dobę. W okre­sie upa­łów pra­gnie­nie naj­le­piej zaspo­ka­ja woda.  Powin­na być ona prze­ba­da­na mikro­bio­lo­gicz­nie oraz posia­dać atest (wody butel­ko­wa­ne). W żywie­niu dzie­ci pole­ca­na jest woda: natu­ral­na, źró­dla­na, nisko­zmi­ne­ra­li­zo­wa­na. Inny­mi pole­ca­ny­mi pły­na­mi są: mle­ko, jogurt, kefi­ry oraz soki warzyw­ne. Soki owo­co­we nale­ży przy­go­to­wy­wać ze świe­żych owo­ców, bez dodat­ku cukru. Dzien­na por­cja soku nie powin­na prze­kra­czać ½ szklanki.

For Vers-24, Warsaw

_____

POLECAJCIE:

Komentarze

komentarzy