Badania pokazują, że kluczem do osiągnięcia sukcesu jest nie tylko talent i inteligencja, ale również odporność psychiczna. Osoby o większym stopniu odporności emocjonalnej są w stanie radzić sobie ze stresem skuteczniej i łatwiej zarządzają kryzysami, niż osoby, które mają niską odporność psychiczną. Na szczęście odporność emocjonalna jest cechą, którą można (i trzeba) trenować.
Co to jest odporność psychiczna i co na nią wpływa?
Termin odporność psychiczna odnosi się do zdolności odpowiedniego reagowania oraz przystosowania się do sytuacji stresowych lub kryzysowych. Bardziej odporni ludzie są w stanie łatwiej dostosowywać się do przeciwności losu, mniej odporni ciężko radzą sobie ze stresem i zmianami w ich życiu, zarówno tymi większymi i poważnymi, jak i tymi małymi i nieistotnymi. Badania pokazały, że ci, którzy łatwiej radzą sobie z mniejszym stresem, mogą także łatwiej poradzić sobie z poważniejszymi kryzysami. Odporność emocjonalna jest w pewnym stopniu czymś, z czym się rodzisz. Niektórzy ludzie z natury mniej przejmują się zmianami i niespodziankami losu. Odporność emocjonalna jest także związana z pewnymi czynnikami, na które nie mamy wpływu, takimi jak wiek, płeć czy ekspozycja na traumę. Jednak mimo wszystko, odporność emocjonalną można trenować. Jeśli jesteś zdeterminowany, możesz stać się bardziej odporny, nawet, jeśli twoja osobowość sprawia, że jesteś bardziej wrażliwy na trudności życia niż inni.
Odporność psychiczna nie jest cechą, którą posiadamy albo nie – istnieją różne stopnie tego, jak dobrze osoba jest w stanie poradzić sobie ze stresem. Poznajcie główne cechy osób o wysokiej odporności psychicznej:
- Świadomość emocjonalna – osoby ze świadomością emocjonalną rozumieją, co czują
i rozumieją, dlaczego to czują. Nadają negatywnym emocjom sens, nie zanurzają się w nich, ale wyciągają odpowiednie wnioski i starają się nauczyć z nich jak najwięcej. - Wytrwałość – są zorientowani na działanie, wiedzą, czego chcą i dlaczego tego chcą. Sens działania pomaga im i nieustannie motywuje, szczególnie, gdy natrafiają na przeszkody.
- Wewnętrzne poczucie kontroli – polega na świadomości, że to my sami, a nie siły zewnętrzne, mają kontrolę nad naszym życiem. Ta cecha wiąże się z mniejszym stresem, ponieważ ludzie z wewnętrznym poczuciem kontroli lepiej radzą sobie ze stresorami, są bardziej zorientowani na rozwiązania i czują większe poczucie kontroli nad swoim życiem.
- Optymizm – dostrzeganie pozytywów w większości sytuacji i wiara we własne siły. Doceniają wszystko, co mają.
- Wsparcie – znają wartość wsparcia społecznego i potrafią otaczać się wspierającymi przyjaciółmi i rodziną. Służenie innym, na przykład wolontariat, wzmacnia poczucie ich własnej wartości.
- Gotowość na krytykę – krytyka jest dla nich formą nauki. Nie zastanawiają się nad tym, co myślą o nich inni, informację zwrotną traktują jako wskazówkę, że zawsze można być lepszym. Dla nich sukces wymaga ciągłego wysiłku.
- Perspektywa – ludzie odporni psychiczni uczą się na własnych błędach (zamiast je negować), postrzegają przeszkody jako wyzwania, a przeciwności tylko ich wzmacniają.
Stres i zmiana są nieustanną częścią naszego życia, dlatego, jeśli chcemy sobie z tym radzić, regularnie powinniśmy ćwiczyć naszą odporność psychiczną. Wszystko, czego potrzeba, to chęci i zaangażowanie w proces oraz analiza, które cechy odporności udało się nam już wzmocnić, a nad którymi musimy jeszcze popracować.
Tekst: Martyna Ludwiniak