Samouprzedmiotowienie – konsekwencja nadmiernego skupiania się na urodzie

Cia­ło i jego wygląd od zawsze peł­ni­ły istot­ną rolę w życiu czło­wie­ka. Już sta­ro­żyt­ni Spar­ta­nie poświę­ca­li mnó­stwo cza­su i uwa­gi na rzeź­bie­nie go za pomo­cą ćwi­czeń fizycz­nych. Jed­nak jesz­cze nigdy w histo­rii kult cia­ła nie był tak wyraź­nie obec­ny jak teraz.

Jego kon­se­kwen­cje są szcze­gól­nie dotkli­we dla kobiet: to one od naj­młod­szych lat chło­ną prze­ka­zy pre­zen­tu­ją­ce nie­re­al­ny „ide­ał” uro­dy. Przy­kła­dem są choć­by popu­lar­ne fil­my ani­mo­wa­ne wytwór­ni Disney’a, w któ­rych nigdy nie mogło zabrak­nąć dłu­go­no­gich, nie­moż­li­wie szczu­płych i zwiew­nych pięk­no­ści. Oprócz uro­dy boha­ter­ki mia­ły inną wspól­ną, bar­dzo cha­rak­te­ry­stycz­ną cechę: były bier­ne. Ich życio­wym celem było zna­le­zie­nie miło­ści, a osią­ga­ły to samym tyl­ko wyglą­dem (naj­czę­ściej było to zresz­tą uczu­cie „od pierw­sze­go wejrzenia”).

Kon­se­kwen­cją pozo­sta­wa­nia pod wpły­wem podob­nych wzor­ców (obec­nych choć­by w pra­sie kolo­ro­wej czy tele­wi­zyj­nych rekla­mach) może być samo­uprzed­mio­to­wie­nie. Zja­wi­sko to zosta­ło opi­sa­ne przez Fre­drick­son i Roberts oraz McKin­leya i Hyde’a i ozna­cza nawy­ko­wy, sta­ły moni­to­ring wła­sne­go wyglą­du. W dzi­siej­szej kul­tu­rze popu­lar­nej kobie­ta oce­nia­na jest przede wszyst­kim na jego pod­sta­wie, a jej cia­ło przed­sta­wia­ne głów­nie jako źró­dło przy­jem­nych doznań. Małe dziew­czyn­ki, chło­nąc prze­ka­zy, w któ­rych kobie­ty nie­ustan­nie trak­to­wa­ne są w przed­mio­to­wy spo­sób, zaczy­na­ją postrze­gać same sie­bie jako przed­miot do oglą­da­nia i oce­nia­nia na pod­sta­wie wyglą­du. Wie­le z nich kon­stru­uje wła­sną toż­sa­mość na pod­sta­wie cia­ła – dla­te­go wła­śnie poczu­cie „bycia pięk­ną” w dużo więk­szym stop­niu u kobiet niż u męż­czyzn kore­lu­je z poczu­ciem wła­snej war­to­ści oraz oce­ną życio­we­go sukcesu.

Z czym wła­ści­wie wią­że się trak­to­wa­nie wła­sne­go cia­ła w spo­sób przed­mio­to­wy? To ozna­cza, że nie­jed­no­krot­nie jego wygląd jest dla nas waż­niej­szy niż inne zwią­za­ne z nim aspek­ty, takie jak zdro­wie czy spraw­ność. Bar­dziej zale­ży nam na tym, by pre­zen­to­wać się atrak­cyj­nie i wzbu­dzać podziw w oso­bach, któ­re na nas patrzą, ani­że­li na tym, by czuć się dobrze i kom­for­to­wo. Skraj­nym prze­ja­wem takie­go myśle­nia są oso­by cier­pią­ce na zabu­rze­nia odży­wa­nia, któ­re przed­kła­da­ją szczu­płe cia­ło nad przy­jem­ność pły­ną­cą z jedze­nia, ener­gię do codzien­ne­go funk­cjo­no­wa­nia, a nawet wła­sne życie. Takie oso­by uczą się igno­ro­wać sygna­ły pły­ną­ce z wła­sne­go orga­ni­zmu, sku­pia­jąc się jedy­nie na jego wyglą­dzie zewnętrz­nym. Samo­uprzed­mio­to­wie­nie moż­na jed­nak zauwa­żyć rów­nież u cał­ko­wi­cie zdro­wych i nor­mal­nie funk­cjo­nu­ją­cych osób goto­wych spę­dzać każ­dy dzień w bar­dzo nie­wy­god­nym ubra­niu, któ­re jest korzyst­ne dla ich syl­wet­ki lub nie­re­zy­gnu­ją­cych ze szpi­lek, pomi­mo spo­wo­do­wa­nych przez nie pro­ble­mów zdrowotnych.

Czy to ozna­cza, że nie powin­ny­śmy w ogó­le inte­re­so­wać się wła­snym wyglą­dem? Oczy­wi­ście, że nie. Rób­my to jed­nak z gło­wą i nie zapo­mi­naj­my, że nasze cia­ło nie jest jedy­nie „przed­mio­tem do oglą­da­nia”. Dbaj­my o nie tak, by słu­ży­ło nam dobrze przez dłu­gie lata: odpo­wied­nio odży­wiaj­my, zapew­niaj­my mu odpo­wied­nią daw­kę ruchu, nie zapo­mi­naj­my o regu­lar­nych bada­niach. I ciesz­my się nim! Pozwa­laj­my sobie na małe, zmy­sło­we przy­jem­no­ści – w koń­cu czym było­by życie bez kawał­ka cze­ko­la­dy od cza­su do czasu?

Tekst: Ali­cja Skibińska
Zdję­cia: pinterest.com

For Vers-24, Warsaw

Komentarze

komentarzy