Osobowość narcystyczna

Termin ten pochodzi z mitologii greckiej, od osoby zwanej Narcyzem, który zobaczył swoje odbicie w kałuży wody i zakochał się w nim. Głównymi cechami charakterystycznymi dla narcystycznego zaburzenia osobowości są brak empatii i nieustanna potrzeba podziwu. Osoby z tym schorzeniem są często określane jako aroganckie, egocentryczne i manipulujące. Mimo tego, są przekonane, że zasługują na specjalne traktowanie. Cechy te zazwyczaj ujawniają się we wczesnej dorosłości i muszą być widoczne w wielu kontekstach, takich jak praca i związki. Osoby narcystyczne często próbują wchodzić w relacje z osobami, które ich zdaniem są wyjątkowe lub w jakiś sposób obdarowane – zwiększa to poczucie ich własnej wartości i pogłębia trudności z tolerowaniem krytyki lub porażki. 

Nie­zwy­kła miłość do sie­bie, wyso­kie poczu­cie wła­snej war­to­ści tak napraw­dę ukry­wa­ją brak pew­no­ści sie­bie. Oso­bo­wość nar­cy­stycz­na czę­sto wią­że się z ogrom­nym poczu­ciem nie­pew­no­ści oraz bra­kiem poczu­cia wła­snej wartości.

Bada­nia poka­zu­ją, że oko­ło 8% męż­czyzn i 5% pro­cent kobiet cier­pi na zabu­rze­nie oso­bo­wo­ści tego typu. Naukow­cy odkry­li rów­nież, że oso­by, któ­re nigdy nie zawar­ły związ­ku mał­żeń­skie­go, roz­wio­dły się lub owdo­wia­ły mają ten­den­cję do roz­wi­ja­nia się tego typu osobowości.

Przy­czy­ny nar­cy­stycz­ne­go zabu­rze­nia oso­bo­wo­ści nie są jesz­cze dobrze zba­da­ne. Czę­sto uwa­ża się, że czyn­ni­ki gene­tycz­ne i bio­lo­gicz­ne, a tak­że śro­do­wi­sko i doświad­cze­nia życio­we odgry­wa­ją rolę w roz­wo­ju tego sta­nu. 

Oto naj­czę­ściej spo­ty­ka­ne cechy osób z oso­bo­wo­ścią narcystyczną:

• nie­ustan­ne pra­gnie­nie uwa­gi innych,
• eks­tre­mal­ne uczu­cie zazdrości,
• ocze­ki­wa­nie spe­cjal­ne­go trak­to­wa­nia przez innych,
• wyso­ka wraż­li­wość i skłon­ność do łatwe­go zra­nie­nia i poczu­cia odrzucenia,
• trud­no­ści w utrzy­ma­niu zdro­wych relacji,
• wyko­rzy­sta­nie innych do osią­gnię­cia swo­je­go celu,
• brak empa­tii,
• skłon­ność do lek­ce­wa­że­nia uczuć innych osób,
• odpo­wia­da­nie na kry­ty­kę gniewem,
• nie­ustan­ne szu­ka­nie pochwa­ły i pozy­tyw­ne­go wzmoc­nie­nia od innych,
• pra­gnie­nie bycia naj­lep­szym we wszystkim,
• ocze­ki­wa­nie pod­le­gło­ści od innych oraz postę­po­wa­nia zgod­nie z tym, cze­go chcą.

Leczenie

Lecze­nie nar­cy­stycz­nych zabu­rzeń oso­bo­wo­ści może być trud­ne, ponie­waż ludzie z tym scho­rze­niem bro­nią się przed uzna­niem swo­ich pro­ble­mów i sła­bo­ści za praw­dzi­we. 

Oso­by z nar­cy­stycz­nym zabu­rze­niem oso­bo­wo­ści nie sto­su­ją far­ma­ko­te­ra­pii. Naj­bar­dziej korzyst­ną for­mą lecze­nia jest dla nich psy­cho­te­ra­pia, któ­ra poma­ga im zro­zu­mieć, co powo­du­je ich pro­ble­my i uczy pozy­tyw­ne­go nasta­wie­nia do innych. Naj­częst­szą for­mą tera­pii jest tera­pia poznaw­czo-beha­wio­ral­na, któ­ra poma­ga pacjen­to­wi ziden­ty­fi­ko­wać nega­tyw­ne zacho­wa­nia i zastą­pić je pozytywnymi.

Tekst: Mar­ty­na Ludwiniak

Komentarze

komentarzy