Jak emocje pomagają w życiu?

W psychologii emocje są definiowane jako złożony stan uczuć, który powoduje zmiany fizyczne i psychiczne, które z kolei wpływają na nasze myśl i zachowanie. Emocjonalność wiąże się z szeregiem różnych pojęć psychologicznych, takich jak temperament, osobowość, nastrój i motywacje. Trzy główne teorie emocji to teoria fizjologiczna, neurologiczna i poznawcza. 

Zdję­cia Ver­ne Ho z Unsplash

Teo­ria fizjo­lo­gicz­na mówi o tym, że wszyst­kie reak­cje zacho­dzą­ce w  naszym cie­le są odpo­wie­dzial­ne za emo­cje. Teo­ria neu­ro­lo­gicz­na suge­ru­je, że to aktyw­ność mózgu pro­wa­dzi do reak­cji emo­cjo­nal­nych, nato­miast według teo­rii poznaw­czej to nasze myśli odgry­wa­ją istot­ną rolę w two­rze­niu emocji.

Emo­cje wywie­ra­ją nie­sa­mo­wi­ty wpływ na nasze zacho­wa­nie. Sil­ne emo­cje mogą spo­wo­do­wać, że podej­mie­my dzia­ła­nia, któ­rych nor­mal­nie byśmy nie wyko­na­li. Ist­nie­je wie­le róż­nych rodza­jów emo­cji, któ­re nie tyl­ko mają wpływ na nasze życie, ale też na inte­rak­cje z inny­mi ludź­mi. Cza­sa­mi może się wyda­wać, że emo­cje rzą­dzą nami i naszym życiem. Wpły­wa­ją na nasze wybo­ry, podej­mo­wa­ne przez nas dzia­ła­nia i postrze­ga­nie róż­nych sytu­acji. 

W latach 70. psy­cho­log Paul Eck­man ziden­ty­fi­ko­wał sześć pod­sta­wo­wych emo­cji, któ­re były powszech­nie doświad­cza­ne we wszyst­kich kul­tu­rach. Te emo­cje: to szczę­ście, smu­tek, wstręt, strach, zasko­cze­nie i gniew. Póź­niej posze­rzył swo­ją listę pod­sta­wo­wych emo­cji mię­dzy inny­mi o dumę, wstyd, pogar­dę i zawsty­dze­nie. Z kolei psy­cho­log Robert Plut­chik przed­sta­wił świa­tu „koło emo­cji”, któ­re dzia­ła podob­nie do koła kolo­rów. Emo­cje może­my łączyć, two­rząc róż­ne, bar­dziej skom­pli­ko­wa­ne uczu­cia, podob­nie jak kolo­ry moż­na mie­szać w celu uzy­ska­nia innych odcieni.

Jaką rolę pełnią w naszym życiu emocje? 

• Moty­wu­ją nas do pod­ję­cia dzia­ła­nia – podej­mu­je­my okre­ślo­ne dzia­ła­nia, aby doświad­czać pozy­tyw­nych emo­cji i tym samym zmi­ni­ma­li­zo­wać praw­do­po­do­bień­stwo odczu­wa­nia nega­tyw­nych emo­cji. W obli­czu podej­ścia do egza­mi­nu więk­szość z nas odczu­wa nie­po­kój, któ­ry powo­du­je, że jeste­śmy bar­dziej skłon­ni do nauki. 

• Poma­ga­ją nam prze­trwać i unik­nąć nie­bez­pie­czeń­stwa – Dar­win wie­rzył, że emo­cje pozwa­la­ją zarów­no ludziom, jak i zwie­rzę­tom prze­trwać i roz­mna­żać się. Kie­dy jeste­śmy źli, praw­do­po­dob­nie sta­je­my w obli­czu źró­dła naszej iry­ta­cji. Kie­dy doświad­cza­my stra­chu, jeste­śmy bar­dziej skłon­ni do uciecz­ki przed zagro­że­niem. Emo­cje peł­nią rolę adap­ta­cyj­ną w naszym życiu – moty­wu­ją nas do szyb­kie­go dzia­ła­nia i zwięk­sza­ją nasze szan­se na przetrwanie.

• Poma­ga­ją w podej­mo­wa­niu decy­zji – emo­cje mają duży wpływ na podej­mo­wa­ne przez nas decy­zje. Naukow­cy udo­wod­ni­li, że oso­by, któ­rych uszko­dze­nia mózgu wpły­wa­ją na zdol­ność do doświad­cza­nia emo­cji, mają zmniej­szo­ną zdol­ność do podej­mo­wa­nia dobrych decy­zji. Nawet w sytu­acjach, w któ­rych uwa­ża­my, że nasze decy­zje opie­ra­ją się tyl­ko na logi­ce, emo­cje  tak­że odgry­wa­ją swo­ją rolę.

• Poma­ga­ją nam zro­zu­mieć innych – podob­nie jak nasze emo­cje dostar­cza­ją cen­nych infor­ma­cji innym, eks­pre­sja emo­cjo­nal­na innych osób dostar­cza nam wie­le infor­ma­cji. Komu­ni­ka­cja spo­łecz­na jest czę­ścią nasze­go codzien­ne­go życia, a umie­jęt­ność inter­pre­to­wa­nia emo­cji innych i reago­wa­nia na nie jest wręcz nie­zbęd­na. Odczy­ty­wa­nie emo­cji pozwa­la nam odpo­wied­nio reago­wać i budo­wać głęb­sze z ludź­mi, a tak­że sku­tecz­nie komu­ni­ko­wać się w róż­nych sytu­acjach społecznych.

Emo­cje odgry­wa­ją klu­czo­wą rolę w naszym życiu.  Rozu­mie­jąc emo­cje może­my lepiej  i łatwiej zro­zu­mieć innych, oraz jaki wpływ wywie­ra­ją na nasze zachowanie.

Tekst: Mar­ty­na Ludwiniak

Komentarze

komentarzy