Czym jest dysmorfofobia i jak sobie z nią radzić

Zaburzenie dysmorficzne ciała charakteryzuje się obsesyjnym myśleniem o określonej części twarzy lub ciała, której wygląd w umyśle jest przesadzony w umyśle i niezauważalny dla nikogo innego. Objawy tych zaburzeń obejmują obsesyjne sprawdzanie wady, próbę zminimalizowania wyglądu postrzeganej wady poprzez przykrycie jej makijażem lub ubraniem, a przede wszystkim izolację społeczną w celu zachowania wady w tajemnicy przed innymi. Choroba dotyka zarówno mężczyzn, jak i kobiet oraz pojawia się w okresie dojrzewania. 

Wie­lu z nas ma takie obsza­ry cia­ła, któ­re chcia­ło­by popra­wić, ale nasze prze­my­śle­nia na ten temat nie­ko­niecz­nie spę­dzą nam sen z powiek. Rze­czy, któ­re inni mogą postrze­gać jako nie­wiel­ką nie­do­sko­na­łość lub wca­le ich nie widzą sta­ją się na tyle natręt­ne i nie do znie­sie­nia, że zaczy­na­ją zagra­żać jako­ści życia. Obja­wy zabu­rzeń dys­mor­ficz­nych cia­ła mogą się znacz­nie róż­nić w zależ­no­ści od oso­by, któ­ra ich doświad­cza. Kon­cen­tru­ją się one jed­nak zwy­kle na jed­nej okre­ślo­nej czę­ści cia­ła lub jed­nej, postrze­ga­nej wadzie, takiej jak pie­przy­ki lub pie­gi, któ­re mogą być postrze­ga­ne jako zbyt duże i rzu­ca­ją się w oczy. Inne typo­we obsza­ry mogą obej­mo­wać bli­zny, trą­dzik, zarost, wło­sy na gło­wie lub cie­le, roz­miar i kształt narzą­dów płcio­wych, roz­miar mię­śni, kształt lub syme­trię twa­rzy lub innej czę­ści cia­ła. U męż­czyzn zabu­rze­nia dys­mor­ficz­ne cia­ła czę­sto przy­bie­ra­ją for­mę dys­mor­fii mię­śnio­wej lub tak zwa­nej „bigo­rek­sji”. Typo­we obja­wy dys­mor­fii mię­śnio­wej wykra­cza­ją poza nor­mal­ny wysi­łek fizycz­ny, zwią­za­ny z budo­wa­niem masy mię­śnio­wej cia­ła i czę­sto są zwią­za­ne z nad­uży­wa­niem sterydów.

Co powo­du­je zabu­rze­nia dysmorficzne?

Podob­nie jak wie­le innych zabu­rzeń zdro­wia psy­chicz­ne­go, zabu­rze­nia dymor­ficz­ne praw­do­po­dob­nie wyni­ka­ją z kom­bi­na­cji kil­ku czyn­ni­ków: neu­ro­lo­gicz­nych, bio­lo­gicz­nych, śro­do­wi­sko­wych i gene­tycz­nych. Ryzy­ko zacho­ro­wa­nia jest zwięk­szo­ne, jeśli masz cechy oso­bo­wo­ści, takie jak niska samo­oce­na lub odczu­wasz pre­sję spo­łecz­ną, aby speł­niać okre­ślo­ne stan­dar­dy doty­czą­ce aktu­al­ne­go „kano­nu pięk­na” lub jeśli cier­pisz na inne zabu­rze­nie psy­chicz­ne, takie jak lęki, czy depre­sja. Sza­cu­je się, że zabu­rze­nia te wystę­pu­ją u jed­nej na 50 osób w popu­la­cji ogól­nej i mogą poja­wić się u osób w każ­dym wie­ku. 

Oto nie­któ­re z zacho­wań, któ­re możesz zaob­ser­wo­wać oso­by z zabu­rze­niem dysmorficznym:

1. Uni­ka­nie luster,

2. Wie­lo­krot­ne cze­sa­nie wło­sów lub inne czyn­no­ści pielęgnacyjne,

3. Wie­lo­krot­nie doty­ka­nie, spraw­dza­nie lub mie­rze­nie postrze­ga­nej wady,

4. Nosze­nie nad­mier­ne­go makijażu,

5. Nosze­nie okre­ślo­nych rodza­jów ubrań, tyl­ko po to, aby zatu­szo­wać wadę,

6. Wie­lo­krot­ne wizy­ty u dermatologów,

7. Prze­cho­dze­nie wie­lu pro­ce­dur medycz­nych (np. ope­ra­cji pla­stycz­nych) w celu wyeli­mi­no­wa­nia lub zmi­ni­ma­li­zo­wa­nia postrze­ga­nej wady (zwy­kle skut­ku­ją­cej nie­za­do­wa­la­ją­cy­mi wynikami),

8. Cią­głe myśle­nie o wyglądzie,

9. Uni­ka­nie sytu­acji towa­rzy­skich, rzad­kie wycho­dze­nie z domu lub wycho­dze­nie tyl­ko w nocy, aby ukryć swój wygląd w ciemności,

10. Pro­ble­my emo­cjo­nal­ne, w tym depre­sja, niska samo­oce­na i lęki.

Wie­le osób ukry­wa swo­je obse­sje przed inny­mi, dla­te­go zabu­rze­nia dys­mor­ficz­ne trud­no zdia­gno­zo­wać. Bar­dzo waż­ne jest to, aby być otwar­tym i szcze­rym ze swo­imi bli­ski­mi na temat swo­ich myśli, uczuć doty­czą­cych cia­ła. Bar­dzo waż­na jest pomoc psy­cho­lo­ga spe­cja­li­zu­ją­ce­go się w tym tema­cie, a cza­sem nie­zbęd­na jest wizy­ta u psy­chia­try. 

Tekst: Mar­ty­na Ludwiniak

Komentarze

komentarzy