Centrum Sztuki i Nauki o Drewnie Xylopolis będzie nowoczesnym obiektem kultury łączącym funkcje edukacyjne, wystawiennicze i rekreacyjne. Rozrzeźbiona bryła, której pierwowzorem był wielokrotnie nagradzany Pawilon Polski na Expo 2020 w Dubaju, w swojej formie stanowić będzie eksponat w przestrzeni, a zarazem – jako element krajobrazu – doświadczaną różnymi zmysłami, immersyjną scenerię dla aktywności programowej Xylopolis i żywej praxis kultury Podlasia. Jak zapowiadają reprezentanci władzy samorządowej, powstanie siedziby Xylopolis to projekt strategiczny dla regionu, a jego zadaniem będzie zarówno stworzenie ośrodka kultury i edukacji integrującego lokalną społeczność, jak i promowanie tradycji, natury oraz marki Podlasia w Polsce i Europie. Za koncepcję architektoniczną odpowiadają architekci z pracowni WXCA.

Cen­trum Sztu­ki i Nauki o Drew­nie Xylopolis

Centrum Sztuki i Nauki o Drewnie Xylopolis

Kon­cep­cja for­my archi­tek­to­nicz­nej Cen­trum Sztu­ki i Nauki o Drew­nie Xylo­po­lis wzię­ła się z pogłę­bio­ne­go namy­słu nad rela­cją czło­wie­ka z natu­rą – wspól­nej egzy­sten­cji, wpły­wu czło­wie­ka na eko­sys­tem natu­ral­ny i bio­rą­cej się z nie­go odpo­wie­dzial­no­ści. W odpo­wie­dzi na eko­lo­gicz­ne i spo­łecz­ne wyzwa­nia przy­szło­ści archi­tek­ci WXCA two­rzą per­spek­ty­wę prze­peł­nio­ną prze­ko­na­niem o mądro­ści czło­wie­ka i moż­li­wo­ści racjo­nal­ne­go, odpo­wie­dzial­ne­go zarzą­dza­nia zaso­ba­mi natu­ral­ny­mi. Ich źró­dła odnaj­du­ją zarów­no w wie­lo­po­ko­le­nio­wej tra­dy­cji i histo­rii drew­nia­nej kul­tu­ry Pod­la­sia, jak i współ­cze­śnie two­rzo­nych i prak­ty­ko­wa­nych w regio­nie naj­now­szych tech­no­lo­giach budow­nic­twa drew­nia­ne­go. Dla­te­go reflek­sja ta zna­la­zła wyraz nie tyl­ko na płasz­czyź­nie sym­bo­licz­nej, ale też w kon­kret­nych pro­po­zy­cjach for­mal­nych i technologicznych.

Wzo­rem dla kon­cep­cji archi­tek­to­nicz­nej sie­dzi­by Xylo­po­lis stał się zapro­jek­to­wa­ny przez pra­cow­nię WXCA Pawi­lon Pol­ski na Expo 2020 w Duba­ju, w któ­rym ory­gi­nal­nie pre­zen­to­wa­na była eks­po­zy­cja pod­la­skie­go Cen­trum Sztu­ki i Nauki o Drew­nie. Ta wie­lo­krot­nie nagra­dza­na przez spo­łecz­ność mię­dzy­na­ro­do­wą reali­za­cja tak­że inspi­ro­wa­na była reflek­sją nad syner­gią pomię­dzy tra­dy­cją i nowo­cze­sno­ścią, czy­li ideą zrów­no­wa­żo­ne­go roz­wo­ju w zgo­dzie z natu­rą. Podob­nie jak pro­jekt z Expo 2020, Pawi­lon Xylo­po­lis przy­jął for­mę roz­sze­rza­ją­cej się ku górze, modu­ło­wej kon­struk­cji, dla któ­rej ramą jest insta­la­cja kine­tycz­na wyobra­ża­ją­ca lecą­ce sta­do pta­ków i będą­ca meta­fo­rą mobil­no­ści – dyna­micz­nych zmian zacho­dzą­cych w świe­cie, glo­bal­ne­go prze­pły­wu infor­ma­cji i wiedzy.

Archi­tek­ci zde­cy­do­wa­li się na zasto­so­wa­nie tech­nik eks­po­nu­ją­cych walo­ry este­tycz­ne drew­na, któ­re będzie głów­nym mate­ria­łem kon­struk­cyj­nym i wykoń­cze­nio­wym pawi­lo­nu. Drew­nia­ne okła­dzi­ny o róż­no­rod­nych fak­tu­rach i rucho­me frag­men­ty ele­wa­cji stwo­rzą inte­rak­tyw­ną insta­la­cję prze­strzen­ną zasi­la­ną rucha­mi powie­trza oraz zmien­no­ścią świa­tło­cie­nia o róż­nych porach dnia i roku, trans­mi­tu­jąc w ten spo­sób wie­lo­aspek­to­wy udział natu­ral­nych zja­wisk w odczu­wa­niu kom­for­tu i har­mo­nii. Ukształ­to­wa­ny w ten spo­sób pawi­lon sam w sobie sta­no­wić będzie eks­po­nat w prze­strze­ni, a zara­zem – jako ele­ment kra­jo­bra­zu – doświad­cza­ną róż­ny­mi zmy­sła­mi, immer­syj­ną sce­ne­rię dla aktyw­no­ści pro­gra­mo­wej Xylo­po­lis i żywej pra­xis kul­tu­ry Podlasia.

Cen­trum Sztu­ki i Nauki o Drew­nie Xylopolis

Dzię­ki zasto­so­wa­niu eko­lo­gicz­nych tech­no­lo­gii pawi­lon będzie rów­nież przy­kła­dem sym­bio­tycz­ne­go związ­ku czło­wie­ka z natu­rą. Pro­jekt wyko­na­no w opar­ciu o szcze­gó­ło­we ana­li­zy ukie­run­ko­wa­ne na mini­ma­li­za­cję wbu­do­wa­ne­go i ope­ra­cyj­ne­go śla­du węglo­we­go – cze­mu przy­słu­żą się m.in. zasto­so­wa­nie drew­na jako głów­ne­go budul­ca uzu­peł­nio­ne­go ele­men­ta­mi z mate­ria­łów nisko­emi­syj­nych, zasto­so­wa­nie ele­men­tów pre­fa­bry­ko­wa­nych, układ prze­strzen­ny opty­ma­li­zu­ją­cy wydaj­ność ener­ge­tycz­ną czy odna­wial­ne źró­dła ener­gii. Cen­trum Xylo­po­lis to rów­nież wyjąt­ko­wy ogród o powierzch­ni ponad 4 ha. Zago­spo­da­ro­wa­nie oto­cze­nia Xylo­po­lis odzwier­cie­dla idee przy­świe­ca­ją­ce utwo­rze­niu Cen­trum Sztu­ki i Nauki o Drew­nie, łącząc kom­po­nen­ty przy­rod­ni­cze z nowy­mi tech­no­lo­gia­mi. Z jed­nej stro­ny pro­jekt opie­ra się o mak­sy­mal­ne wyko­rzy­sta­nie natu­ral­ne­go ukształ­to­wa­nia tere­nu oraz zasto­so­wa­nie roz­wią­zań, w tym dobo­rów roślin lokal­nych – odpor­nych i nie­wy­ma­ga­ją­cych wyso­kich nakła­dów ener­gii i zuży­cia wody oraz wspo­ma­ga­ją­cych natu­ral­ną reten­cję. Z dru­giej stro­ny teren wypo­sa­żo­no w efek­tyw­ne ener­ge­tycz­nie sys­te­my reten­cji, roz­są­cza­nia, oświe­tle­nia oraz sze­reg inży­nie­ryj­nych roz­wią­zań wspo­ma­ga­ją­cych efek­tyw­ne i zrów­no­wa­żo­ne gospo­da­ro­wa­nie zaso­ba­mi oraz uod­par­nia­ją­cych na bie­żą­cą zmien­ność kli­ma­tu i przy­szłe zmia­ny kli­ma­tu, w tym w szcze­gól­no­ści takie zagro­że­nia atmos­fe­rycz­ne jak susze, pory­wi­ste wia­try i opa­dy, pożary.

Centrum kultury Podlasia

Głów­nym obiek­tem Cen­trum Xylo­po­lis jest cen­tral­ny, czte­ro­kon­dy­gna­cyj­ny pawi­lon. Par­ter obiek­tu zor­ga­ni­zo­wa­no wokół cen­tral­ne­go, wie­lo­po­zio­mo­we­go holu oto­czo­ne­go prze­strze­nia­mi edu­ka­cyj­nych warsz­ta­tów i eks­po­zy­cji, a tak­że prze­strze­nia­mi rekre­acji – gastro­no­mii, skle­pu, prze­strze­ni zabaw dla naj­młod­szych. Plan ukształ­to­wa­no w taki spo­sób, by umoż­li­wiać płyn­ne łącze­nie się wnę­trza z zewnę­trzem, a pro­gram wewnętrz­nych aktyw­no­ści mógł roz­wi­jać się w zewnętrz­nych, ogro­do­wych stre­fach. Wyż­sze kon­dy­gna­cje budyn­ku ofe­ru­ją wie­lo­funk­cyj­ne prze­strze­nie poświę­co­ne róż­nym obsza­rom kul­tu­ry: nauce, tech­no­lo­gii i sztu­ce,  w tym salę dedy­ko­wa­ną wiel­ko­for­ma­to­we­mu obra­zo­wi Leona Tara­se­wi­cza, salę wie­lo­funk­cyj­ną dla spek­ta­kli, wykła­dów i debat, prze­strze­nie inter­me­dial­nych insta­la­cji edu­ka­cji eko­lo­gicz­nej, popu­la­ry­za­cji wie­dzy w for­mie pre­zen­ta­cji naj­now­szych osią­gnięć nauki i technologii.

W kon­cep­cji WXCA oto­cze­nie pawi­lo­nu jest inte­gral­nym ele­men­tem doświad­cza­nia Xylo­po­lis. Zapla­no­wa­no w nim miej­sca dedy­ko­wa­ne zewnętrz­nym aktyw­no­ściom oraz rekre­acji wśród zie­le­ni: ogro­dy tema­tycz­ne, park sztu­ki, amfi­te­atr, tęż­nię solan­ko­wą oraz wie­żę wido­ko­wą na tra­dy­cyj­ną pod­la­ską zabu­do­wę drew­nia­ną. Całość będzie dostęp­na dla wszyst­kich, two­rząc atrak­cyj­ną i spój­ną infra­struk­tu­rę, a razem z pobli­skim Pod­la­skim Muzeum Kul­tu­ry Ludo­wej stwo­rzy prze­strzeń o war­to­ści dla regio­nal­nej wspól­no­ty i tożsamości.

Jak zapo­wia­da­ją repre­zen­tan­ci wła­dzy samo­rzą­do­wej, powsta­nie sie­dzi­by Xylo­po­lis w Wasil­ko­wie koło Bia­łe­go­sto­ku to pro­jekt stra­te­gicz­ny dla regio­nu, a jego zada­niem będzie zarów­no stwo­rze­nie ośrod­ka kul­tu­ry i edu­ka­cji inte­gru­ją­ce­go lokal­ną spo­łecz­ność, jak i pro­mo­wa­nie tra­dy­cji, natu­ry oraz mar­ki Pod­la­sia na zewnątrz. Jako obiekt uży­tecz­no­ści publicz­nej, Xylo­po­lis będzie miej­scem popu­la­ry­za­cji sztu­ki i nauki o drew­nie, prze­strze­nią wystaw, kon­fe­ren­cji i warsz­ta­tów. Finał reali­za­cji pla­no­wa­ny jest na koniec 2027 roku.

Cen­trum Sztu­ki i Nauki o Drew­nie Xylopolis

Zespół WXCA: Szcze­pan Wroń­ski, Mar­ta Sękul­ska-Wroń­ska, Michał Czer­wiń­ski,  Anna Dobek-Len­czew­ska, Pau­li­na Kuchar­ska, Michał Kali­now­ski, Elż­bie­ta Leoniew­ska, Jakub Mate­la, Jakub Koło­mań­ski, Maciej Sach­se, Ewe­li­na Sze­ląg, Paweł Wola­nin, Klau­dia Goła­szew­ska, Michał Sokołowski.

Tekst/zdjęcia: mate­ria­ły prasowe

Lush przedstawia nową kolekcję Magik

Komentarze

komentarzy