Stres to nic innego jak reakcja organizmu na szkodliwe sytuacje – zarówno te rzeczywiste, jak i te postrzegane postrzegane przez nas jako zagrażające. W naszym ciele zachodzi wtedy szereg reakcji chemicznych, które pozwalają nam reagować na stres i zapobiegać jego działaniu. Ta reakcja znana jest jako reakcja „walcz lub uciekaj”, podczas której tętno wzrasta, oddech przyspiesza, mięśnie napinają się, a ciśnienie krwi wzrasta. Ten mechanizm działa tak samo u wszystkich ludzi, ale dla każdej osoby stres będzie oznaczał co innego. To, co powoduje stres u jednej osoby, drugiej może wcale nie martwić. Niektóre osoby lepiej radzą sobie ze stresem niż inne. Nasze ciała są zaprojektowane do radzenia sobie z niewielkimi dawkami stresu. Nie jesteśmy jednak przygotowani do radzenia sobie z przewlekłym stresem, który zawsze niesie za sobą negatywne konsekwencje.
Fizyczne skutki stresu zwykle nie trwają długo, jednak niektórzy ludzie znajdują się w ciągłym stanie podwyższonej czujności. Taki stan nazywamy chronicznym stresem.
Chroniczny stres wpływa na nasze całe ciało. Niektóre z objawów mogą utrudniać codzienne funkcjonowanie. Rodzaj i ich nasilenie różnią się w zależności od osoby, jednak najczęstsze objawy przewlekłego stresu to:
1. Trądzik – jest jednym z najbardziej widocznych objawów przewlekłego stresu.
2. Przewlekły ból głowy – wiele badań wykazało, że stres może przyczyniać się do bólów głowy, czyli stanu charakteryzującego się bólem w okolicy głowy lub szyi.
3. Przewlekłe bóle,
4. Osłabienie układu immunologicznego, częste choroby,
5. Przewlekłe zmęczenie, uczucie braku energii,
6. Problemy z zasypianiem, bezsenność,
7. Zaburzenia trawienia, zaparcia, biegunki,
8. Zmiany apetytu, szybkie przyrosty lub obniżenia masy ciała.
Od strony poznawczej, najczęstszymi objawami stresu są: gonitwa myśli, trudności z koncentracją, ciągłe zapominanie, zamartwianie się i wszechobecny pesymizm.
Ciągły, chroniczny stres może powodować wiele poważnych problemów zdrowotnych, takich jak:
- Problemy ze zdrowiem psychicznym, takie jak depresja, lęki i zaburzenia osobowości,
- Choroby sercowo-naczyniowe, w tym choroby serca, wysokie ciśnienie krwi, nieprawidłowe rytmy serca, zawał serca i udar,
- Otyłość, zaburzenia odżywiania,
- Zaburzenia miesiączkowania,
- Zaburzenia seksualne, takie jak impotencja oraz utrata pożądania seksualnego u mężczyzn i kobiet,
- Problemy ze skórą i włosami, takie jak trądzik, łuszczyca oraz trwałe wypadanie włosów,
- Problemy żołądkowo-jelitowe,
- Problemy ze snem, bezsenność,
- Zwiększone ryzyko wystąpienia cukrzycy typu 2,
- Częste infekcje, osłabienie układu odpornościowego, choroby autoimmunologiczne.
Przewlekły stres jest przytłaczający i ciężko się go pozbyć, jednak istnieje wiele strategii, które pomagają w obniżeniu poziomu stresu. Niektóre metody radzenia sobie ze stresem obejmują:
- Rozpoznawanie własnych sygnałów stresu,
- Rozmowa z przyjaciółmi i rodziną (wsparcie emocjonalne),
- Identyfikowanie wyzwalaczy (czynników wywołujących stres) może pomóc w opracowaniu strategii radzenia sobie ze stresem,
- Aktywność fizyczna – zwiększa produkcję endorfin, które poprawiają nastrój i zmniejszają stres.
- Poprawa jakości snu.
W walce ze stresem mogą pomóc bardzo proste czynności, takie jak słuchanie muzyki, czytanie książki, ciepła kąpiel lub medytacja.
Tekst: Martyna Ludwiniak