Dzień Ojca, obchodzony w Polsce 23 czerwca, bywa dla wielu jedynym momentem w roku, w którym świadomie kierujemy uwagę ku naszym ojcom. Składamy życzenia, wysyłamy SMS‑y, publikujemy zdjęcia z dzieciństwa na Instagramie, czasem kupujemy prezent. Ale co z pozostałymi 364 dniami? Czy rzeczywiście potrafimy pielęgnować relację z ojcem poza tą jedną symboliczną datą?

Dla­cze­go musi­my dbać o rela­cje z ojcem nie tyl­ko na Dzień Taty?Zdjęcia: Stock­Snap z Pixabay

Doj­rza­ła, świa­do­ma rela­cja z ojcem – nie­za­leż­nie od wie­ku – jest jed­nym z naj­waż­niej­szych, a zara­zem naj­bar­dziej nie­do­ce­nia­nych fun­da­men­tów nasze­go dobro­sta­nu psy­chicz­ne­go. Dla­cze­go war­to o nią dbać na co dzień, nie tyl­ko od święta?

Ojciec – pierwsze lustro, w którym się przeglądamy

Z psy­cho­lo­gicz­ne­go punk­tu widze­nia rela­cja z ojcem peł­ni klu­czo­wą rolę w roz­wo­ju toż­sa­mo­ści, szcze­gól­nie w kon­tek­ście bez­pie­czeń­stwa emo­cjo­nal­ne­go i budo­wa­nia gra­nic. W tra­dy­cyj­nym mode­lu ojciec uwa­ża­ny był za auto­ry­tet, któ­ry kształ­tu­je dziec­ko poprzez dys­cy­pli­nę i zasa­dy. Dziś coraz czę­ściej mówi się o ojco­stwie opar­tym na obec­no­ści emo­cjo­nal­nej, empa­tii i współuczestnictwie.

Bada­nia potwier­dza­ją, że dzie­ci, któ­re mają dobry kon­takt z ojcem, wyka­zu­ją więk­szą sta­bil­ność emo­cjo­nal­ną, pew­ność sie­bie i zdol­ność do nawią­zy­wa­nia głęb­szych rela­cji inter­per­so­nal­nych. Co wię­cej, rela­cja z ojcem wpły­wa też na to, jak postrze­ga­my sie­bie w doro­sło­ści – zwłasz­cza w kon­tek­ście rela­cji roman­tycz­nych i zawodowych.

Współczesne ojcostwo: od figury władzy do figury wsparcia

Nie spo­sób mówić dziś o ojco­stwie bez odwo­ła­nia się do zacho­dzą­cej na naszych oczach zmia­ny spo­łecz­nej. Przez deka­dy ojco­wie byli ucze­ni, że „praw­dzi­wy męż­czy­zna nie oka­zu­je emo­cji”, że miłość wyra­ża się pra­cą, a nie czu­ło­ścią. To się zmie­nia – choć powoli.

Coraz wię­cej ojców anga­żu­je się w wycho­wa­nie dzie­ci na rów­ni z mat­ka­mi, bie­rze urlo­py ojcow­skie, cho­dzi na zebra­nia w przed­szko­lach, zna ulu­bio­ne baj­ki swo­ich dzie­ci. Poja­wia się też nowy język emo­cji, któ­rym męż­czyź­ni uczą się nazy­wać swo­je uczu­cia – rów­nież te wobec wła­snych ojców.

Ale nawet jeśli Twój tata nie dora­stał w cza­sach pod­ca­stów o tera­pii i psy­cho­lo­gii popu­lar­nej, to wciąż możesz pró­bo­wać budo­wać z nim świa­do­mą, szcze­rą relację.

Jak wygląda zdrowa relacja z ojcem w dorosłości?

Nie cho­dzi o to, by codzien­nie dzwo­nić czy spo­ty­kać się co tydzień. Rela­cja doro­słe­go dziec­ka z ojcem rzą­dzi się swo­imi pra­wa­mi – nie­ko­niecz­nie inten­syw­no­ścią, ale jako­ścią obec­no­ści i goto­wo­ścią do dialogu.

Zdro­wa rela­cja to taka, w której:

• Moż­na mówić o emo­cjach – bez lęku przed oceną.
• Obie stro­ny słu­cha­ją i nie narzu­ca­ją swo­ich racji.
• Jest prze­strzeń na róż­ni­ce poglą­dów, bez zry­wa­nia więzi.
• Poja­wia się wza­jem­na cie­ka­wość – zamiast utar­tych sche­ma­tów („Co tam w pracy?”).

Co waż­ne – budo­wa­nie takiej rela­cji to pro­ces. Cza­sem trud­ny, cza­sem pełen zasko­czeń, ale nie­mal zawsze wartościowy.

Dbanie o relację z ojcem: codzienne gesty, które mają znaczenie

Zamiast kon­cen­tro­wać się na pre­zen­tach na Dzień Ojca, war­to zadać sobie pyta­nie: co mogę zro­bić dla tej rela­cji dziś, jutro, za miesiąc?

Oto kil­ka pro­stych, ale głę­bo­kich sposobów:

1. Zacznij roz­mo­wę od siebie

Cza­sem cze­ka­my, aż to ojciec wyko­na pierw­szy krok. Ale to nie zawsze się wyda­rzy – i to w porząd­ku. Możesz zacząć od wspo­mnień, zapy­tać o jego mło­dość, rela­cję z dziad­kiem, ulu­bio­ne fil­my z lat 80. Nawet zwy­kłe pyta­nie może być zapro­sze­niem do pogłę­bie­nia relacji.

2. Prze­łam tabu milczenia

Nie musisz od razu wcho­dzić na trud­ne tema­ty, ale jeśli czu­jesz, że pew­ne rze­czy wciąż was dzie­lą – war­to je nazwać. Cza­sem jed­na szcze­ra roz­mo­wa potra­fi uzdro­wić wie­lo­let­nie napięcia.

3. Znajdź­cie wspól­ną aktywność

Oglą­da­nie meczów, wyciecz­ki rowe­ro­we, wspól­ne goto­wa­nie – cokol­wiek dzia­ła. Cho­dzi o to, by dzie­lić prze­strzeń, nie­ko­niecz­nie cią­gle rozmawiać.

4. Bądź obecna/y tak­że wte­dy, gdy nie ma okazji

Nie cze­kaj na świę­ta, uro­dzi­ny, imie­ni­ny. Zadzwoń bez oka­zji, napisz, pode­ślij arty­kuł, któ­ry może go zain­te­re­so­wać. Tak budu­je się codzien­ność relacji.

A jeśli tej relacji nie ma?

Nie każ­da histo­ria z ojcem koń­czy się hap­py endem. Wie­le osób mie­rzy się z ojca­mi nie­obec­ny­mi – fizycz­nie, emo­cjo­nal­nie, cza­sem destruk­cyj­ny­mi. W takich przy­pad­kach tro­ska o „rela­cję” ozna­cza tro­skę o sie­bie – o prze­pra­co­wa­nie stra­ty, gnie­wu, tęsk­no­ty czy żalu.

Tera­pia, auto­re­flek­sja, roz­mo­wy z bli­ski­mi – to wszyst­ko może pomóc odbu­do­wać wewnętrz­ny spo­kój, nawet jeśli nie ma szan­sy na napra­wie­nie więzi.

War­to też dostrzec inne oso­by, któ­re peł­ni­ły (lub peł­nią) w naszym życiu rolę ojca – dziad­ków, wuj­ków, nauczy­cie­li, men­to­rów. Ojco­stwo to nie zawsze bio­lo­gia – cza­sem to uważ­ność i obecność.

Dlaczego to takie ważne?

Bo rela­cja z ojcem wpły­wa nie tyl­ko na nasze dzie­ciń­stwo, ale i na to, kim jeste­śmy jako doro­śli. I choć nie mamy wpły­wu na to, jak ta rela­cja wyglą­da­ła, gdy mie­li­śmy pięć lat, dziś – jako doro­śli – mamy wpływ na to, co z nią zro­bi­my teraz.

Pie­lę­gno­wa­nie wię­zi z ojcem nie wyma­ga spek­ta­ku­lar­nych gestów – wystar­czy czas, szcze­rość i otwar­tość. Bo dobra rela­cja z tatą, nawet jeśli doj­rze­wa dłu­go, potra­fi dawać nie­sa­mo­wi­te poczu­cie zakorzenienia.

Nie tylko na Dzień Ojca

Zamiast przy­po­mi­nać sobie o ojcu raz w roku, uczmy się być obec­ni dla sie­bie nawza­jem codzien­nie – w drob­nych gestach, roz­mo­wach i zwy­kłej życz­li­wo­ści. Niech Dzień Ojca będzie przy­po­mnie­niem, ale nie jedy­nym dniem, kie­dy napraw­dę widzi­my swo­je­go tatę.

Każdy przypadek łysienia wymaga diagnostyki

Komentarze

komentarzy