Dieta ketogeniczna – czy warto ją stosować?

W świecie diet odchudzających dieta ketogeniczna (ketonowa) zdecydowanie przyciąga uwagę. Jej głównym założeniem jest małe spożycie węglowodanów w stosunku do dużego spożycia tłuszczów (nawet 70–90% energii dostarczanej wraz z posiłkami pochodzi z tłuszczu). Niektóre z badań rekomendują tę dietę osobom z padaczką oporną na leki oraz w niektórych wrodzonych błędach metabolizmu. Oto krótki przewodnik dla początkujących na temat diety ketonowej.

Die­ta keto­gen­na jest die­tą o niskiej zawar­to­ści węglo­wo­da­nów i wyso­kiej zawar­to­ści tłusz­czu. Porów­nu­jąc ją z inny­mi die­ta­mi, ma wie­le cech wspól­nych z die­tą Atkin­sa oraz inny­mi die­ta­mi nisko­wę­glo­wo­da­no­wy­mi. Jed­nym zda­niem, die­ta keto­gen­na to rady­kal­ne zmniej­sze­nie spo­ży­cia węglo­wo­da­nów i zastą­pie­nie go tłusz­czem. Nasza codzien­na die­ta zakła­da spo­ży­cie oko­ło 30–35% tłusz­czów, 50–60% węglo­wo­da­nów i 15% bia­łek. W die­cie keto­gen­nej tłuszcz może sta­no­wić nawet 70–90% dostar­cza­nej ener­gii, zaś pozo­sta­łe 10–20% to biał­ko oraz węglo­wo­da­ny. Ta reduk­cja węglo­wo­da­nów powo­du­je, że two­je cia­ło przej­dzie w stan meta­bo­licz­ny zwa­ny keto­zą. Co się wte­dy dzie­je? Głów­nym źró­dłem ener­gii są węglo­wo­da­ny. Gdy rady­kal­nie ogra­ni­czy­my ich dostar­cza­nie wraz z die­tą, nasz orga­nizm pró­bu­je pora­dzić sobie z tą sytu­acją i szu­ka inne­go “pali­wa”. Tu pali­wem są tłusz­cze, a w zasa­dzie powsta­ją­ce pod­czas roz­pa­du tłusz­czów cia­ła keto­no­we (wystę­pu­je wte­dy zja­wi­sko zwa­ne ketozą).

Die­ta keto ma więc na celu zmu­sić orga­nizm do korzy­sta­nia z inne­go rodza­ju pali­wa. Zamiast pole­gać na cukrze (glu­ko­zie), któ­ry pocho­dzi z węglo­wo­da­nów (takich jak zbo­ża, rośli­ny strącz­ko­we, warzy­wa i owo­ce), die­ta keto­no­wa opie­ra się na cia­łach keto­no­wych – rodza­ju pali­wa, któ­re wątro­ba wytwa­rza z maga­zy­no­wa­ne­go tłusz­czu. Spa­la­nie tłusz­czu wyda­je się ide­al­nym spo­so­bem na utra­tę masy cia­ła, ale dopro­wa­dze­nie wątro­by do sta­nu two­rze­nia ciał keto­no­wych jest trud­ne. Zwy­kle ozna­cza to spo­ży­wa­nie nie wię­cej niż 50 gra­mów węglo­wo­da­nów dzien­nie. Osią­gnię­cie sta­nu keto­zy trwa kil­ka dni. To wte­dy zaczy­nasz wytwa­rzać keto­ny, któ­re wyko­rzy­stu­je two­je cia­ło zamiast bra­ku­ją­cych węglo­wo­da­nów. W tym momen­cie, aby uzy­skać wię­cej ener­gii, two­je cia­ło zaczy­na spa­lać tłuszcz. 

Die­ta keto zosta­ła pier­wot­nie zapro­jek­to­wa­na, aby pomóc oso­bom cier­pią­cym na napa­dy padacz­ko­we, a nie po to, aby pomóc ludziom schud­nąć.  Jed­nak oso­by, któ­re zaczę­ły sto­so­wać die­ty keto zauwa­ży­li szyb­ką utra­tę masy cia­ła. Dzia­ło się tak z kil­ku powo­dów: po pierw­sze, kie­dy jesz węglo­wo­da­ny, two­je cia­ło zatrzy­mu­je płyn, aby maga­zy­no­wać węglo­wo­da­ny dla potrzeb ener­ge­tycz­nych (na wypa­dek gdy­by było to potrzeb­ne). Jed­nak, kie­dy ogra­ni­czasz węglo­wo­da­ny i prze­sta­jesz je maga­zy­no­wać, tra­cisz tę masę wody. Po dru­gie bar­dzo cięż­ko kon­tro­lo­wać nam podaż węglo­wo­da­nów, ale jeśli prze­sta­wi­my się na tłuszcz, zde­cy­do­wa­nie ogra­ni­czy­my nasz nie­po­cha­mo­wa­ny ape­tyt. 

Skut­ki ubocz­ne die­ty keto­no­wej, zwią­za­ne są głów­nie z odsta­wie­niem węglo­wo­da­nów i mogą obej­mo­wać zmę­cze­nie, zawro­ty gło­wy, nud­no­ści, skur­cze i bóle gło­wy. Innym pro­ble­mem, któ­ry może uprzy­krzyć życie to “oddech keto”, któ­ry rów­nież jest powszech­nym skut­kiem ubocz­nym die­ty keto­no­wej. Twój oddech pach­nie wte­dy jak zmy­wacz do paznok­ci, dla­te­go zwróć uwa­gę na higie­nę jamy ustnej.

Tekst: Mar­ty­na Ludwiniak

Komentarze

komentarzy